باشگاه شطرنج فرزین

  • Full Screen
  • Wide Screen
  • Narrow Screen
  • Increase font size
  • Default font size
  • Decrease font size
head

علم مديريت نهفته در شطرنج

نامه الکترونیک چاپ PDF

علم مديريت نهفته در شطرنج

شطرنج بدون شک ، به عنوان بهترين بازي فکري جهان قلمداد مي شود. آميزه اي از علم هنر و ورزش که ساليان سال است اهل تفکر را مسحور پيچيدگي هاي خود ساخته است. 
در اين مقاله با نگاهي متفاوت ، سعي شده است درسهايي از علم مديريت را در شطرنج جستجو نمود ؛ درسهايي  بسيار آموزنده که  مي توان آنها را پس از ادراک و استنباط ، در عمل بکار گرفت


  هدفمند بودن حرکت : يک شطرنج باز، هدف از بازي خود را مات کردن حريف مقابل در کنار يک نرمش فکري مي داند. براي هر حرکت خود نيز هدفي دارد. حرکاتي به منظور گستــرش بازي، تأمين امنيت شاه وآرايش مهره ها براي حمله يا دفاع از اين قبيل حرکات است. در بازيهاي حرفه اي به منظور شناخت هر چه بيشتر سبک بازي حريفان ، نياز است که بازي حريفان، چند بار بررسي شده و مورد تجزيه تحليل قرار گيرد. يک مدير سازمان توليدي ويا خدماتي نيز مي بايست اهداف بلند و کوتاه مدت خود را با توجه به وضعيت پيراموني(شرايط بازار، تهديدها و فرصتها، نقاط ضعف و قــوت و …) ترسيم کرده و برنامه هاي عملياتي براي دستيابي به آن را مشخص و به صورت مداوم آن را کنترل کند . نکته مهم در تعيين اهداف سازماني، انتخاب صحيح اهداف با توجه به تحليل بازار و رقبا، مشخص کردن زمان، مجري، منابع، هزينه انجام پروژه و همچنين تعيين شاخصي به منظور اندازه گيري ميزان دستيابي به هدف است.

 سازماندهي : بازيکن با توجه به قوانين شطرنج مي تواند شاه حريف را پس از تهديد و تعقيب و پيدا نمودن حربه هاي تهاجمي ، کيش و مات نمايد. مسلماً در اين بازي برنده کسي خواهد بود که از حرکت مهره ها به نحوه مطلوبتري استفاده کند . در اين بازي براي اينکه بتوان شاه را محصور و آن را مات کـرد، نياز به اين است که از تمام مهره ها بهره گرفت و شاه را از جهات مختلف تهديد و جلوي حرکت آن را مسدود کرد.

مديران نيز براي رسيدن به اهداف خود مي بايست تمامي امکـانات و منابع لازم را مهيا کرده و زمينه هاي لازم جهت استفاده بهينه از آن را فراهم سازند. در غير اين صورت با کاهش کارايي و افزايش قيمت تمام شده محصولات خـود و در نتيجه از دست دادن تدريجي بازار رو به رو خواهند شد .

در اين زمينه طراحي واقعي و اجرايي نمودار سازماني، تعيين و ابلاغ مسئوليتها و شرح وظائف افراد، تعيين و تأمين منابع اجراي فرايند هاي سازماني، مشخص ساختن روشها و دستورالعملهاي اجراي هر فرايند و تعريف و پايش شاخصهاي اندازه گيري اثر بخشي وکارايي فرايند ها از اهميت ويژه اي برخوردار است .

 هدايت مهره ها : به منظور مات کردن حريف کافي است تمامي مهره ها را بگونه اي کنار هم قرار دهيد که ضمن پشتيباني آنها از يکديگر، خانه هاي حرکت شاه حريف مسدود گردد. مسلماً اگر هر يک از آنها بدون تعامل با ديگر مهره ها، در گوشه اي از صفحه شطرنج به کار گرفته شوند، شما پيروز ميدان نخواهيد بود.

در يک سازمان نيز اگر پرسنل واحد هاي مختلف از جمله کيفيت، مهندسي، تو ليد، اداري و غيره هر يک سرگرم فعاليتهاي خويش باشند ودر يک راستا هدايت نشوند، آن سازمان به اهداف خويش نايل نخواهد شد .

 برنامه ريزي : براي مات کردن حريف نياز به برنامه ريزي است. مسلماً بدون برنامه و تنها با جواب دادن بازي حريف ، شما به مقصود خود نخواهيد رسيد.

برنامه ريزي در علم مديريت نيز از اهميت ويــــژه اي برخودار است. مديران به خوبي مي دانند، بدون برنامه ريزي به هيچ هدفي نخواهند رسيد.

 پايش و کنترل : در بازي شطرنج برنامه اي که در ذهن شما براي مات کردن حريف مقابل ترسيم مي شود، مرتباً باتوجه به حرکات تدافعي و تهاجمي حريف مي بايست تغيير کند وگرنه همان برنامه اوليه هيچوقت شما را به هدفتان نزديک نمي کند .

در علم مديريت نيز برنامه هاي تنظيم شده براي دستيـــــابي به اهداف مي بايست در دوره هاي منطقي، کنترل و در صورت نياز بهنگام گردد. همچنين عوامل عدم اجراي برنامه، شناسايي و با تعريف اقدامات اصلاحي موثر، رفع گردد .

 حفظ مهره ها : از ديگر فنون مهم بازي شطرنج، حفظ مهره هاست. در بازي شطرنج هر مهره ارزشي نسبي دارد، و اين ارزش بسته به موقعيت بازي متغير است .

نيروهاي انساني هر سازماني نيز باتوجه به مسئوليتها و فعاليتهايي که انجام مي دهند داراي ارزش نسبي هستند و مطمئناً هيچ نيــــروي بي ارزشي وجود ندارد زيرا با وجود اين ، نيازي به استخـــــــدام آن فرد در سازمان احساس نمي گرديد.

بنابراين، حفظ نيروهاي انساني براي دستيابي به اهداف سازمان همانند بازي شطرنج بسيار مهم است. فراهم کردن منابع و زمينه هاي لازم جهت اجراي مطلوب امور محوله، نشان دادن توجه و اهميت شما به فعاليت کارکنانتان، فراهم ساختن بستر رشــد و خلاقيت پرسنل و به کارگرفتن ساير روشهاي انگيزشي از جمله تکنيک هاي حفظ نيروها در سازمان است .

 حمايت مهره ها : اگر مهره پياده با حمايت وهدايت شما به انتهاي صفحه شطرنج برسد، تبديل به مهره با ارزشي همچون وزير مي گردد.

در يک ســـازمان نيز اگر نيروهاي انساني به طور مناسبي ازطريق سيستم هاي آموزشي وانگيزشي رشد پيدا کنند، مطمئناً فوايد بيشتري براي سازمان به ارمغان مي آورند .

 پيش بيني حرکات بعدي : يکي از مهمترين فنون بازي شطرنج، بازي خواني است. قبل از هر حرکت مي بايد حداقل چند حرکت خود و حريف را در ذهن بررسي و تجزيه و تحليل و سپس اقدام به بازي کرد. همانند اين بازي، مديران نيز مي بايست قبل از اخذ هر تصميمي، پيامدهاي آن را پيش خود تجزيه وتحليل کرده و باتوجه به عواقب آن، تصميم را اتخاذ کنند.  متاسفــــــــــانه بارها و بارها حتي در تصميم گيري هاي کلان مديريتي نيز شاهد اينگونه تصميمات عجولانه بوده ايم. تصميماتي که چند حرکت بعد آن خوانده نشده بود.

 پرهيز از حرکات اضافي : در شطرنج، بازي با مهره سفيد يک مزيت محسوب مي گردد زيرا يک حرکت از مهره سياه پيش بوده و قدرت تهاجم را دراختيار دارد. اين موضوع حاکي از اهميت هر حرکت است لذا در اين بازي بايد مراقب هر حرکت بود تا اين مزيت را حفظ کرده و با استفاده از حرکت اضافي حريف بازي را به دست گرفت که اصطلاحاً در شطرنج به آن ابتکار عمل مي گويند.

در يک محيط رقابتي نيز اگر مديران حرکت اضافي و نادرستي ازجمله پذيرش توليد محصولات بدون تقاضا، اخراج کارکنان موثر و… داشته باشند درجهت تضعيف سازمان گام برداشته و چه بسا بازار را به رقبا واگذار خواهندکرد .

 گسترش توأم با تفکر : در بازي شطرنج به منظور استفاده از تمامي مهره ها، نياز به گسترش بازي است. اين بدان معني است که مهره ها را مي بايست به خانه هايي انتقال داد که قابليت حمله ، دفاع و مانور بيشتري را داشته باشند. حال اگر اين گسترش بدون انديشه باشد موجبات از دست دادن بازي را فراهم مي کند.

در يک محيط کاري نيز گسترش منابع سازمان ازجمله ساختمانها، تأسيسات، تجهيزات و نيروهاي انساني بدون درنظر گرفتن کيفيت، نوع و ميزان خروجي آنها به اتلاف منابع، کاهش بهره وري سازمان و افزايش قيمت تمام شده محصولات يا خدمات منجر مي گردد .

 گرفتن با انديشه مهره ها : گرفتن مهره هاي حريف در بازي شطرنج يک مزيت محسوب مي شود. در برخي مواقع حريف به منظور تخريب سد دفاعي و يا کشاندن مهره ها به سمت ديگـــــــر صفحه شطرنج و دلايلي اين چنيني، اقدام به فداکردن مهره ها مي کند و در قبال آن، برتري مــوردنظر خود را به دست مي آورد. به شما نيز در يک محيط کاري پيشنهاد توليد يک محصول جديد و يا ارائه يک خدمت جديد مي گردد که اگر شما نسنجيده و يا به اصطلاح بدون امکان سنجي آن را بپذيريد و درعمل نتوانيد خواسته هاي موردانتظار مشتريان را برآورده سازيد، در آن صورت خود را براي پذيرش خسارات سنگيني آماده کنيد .

 مراقبت از آچمزشدن : اصطلاح آچمزي در شطرنج به تعبيري عبارت از حمله اي عليه يک ســـوار که سواري ديگر را از حمله محافظت مي کند. درواقع آچمز شدن، يک حرکت غافلگيرکننده ولي درعين حال قابل پيش بيني است .

همانند بازي شطرنج که تنها مي بايست مراقب آچمز شدن بود و از آن گريخت، در سازمانها نيز مي بايست به فکر مقابله با اينگونه تهديدات و حوادث غيرمترقبه ازجمله تغييرات شرايط بازار، پايان عمر محصول، وضعيت رقبا، خرابي دستگاههاي کليدي، نارضايتي و استعفاي کارکنان، قطعي برق و غيره بود و طرحهاي واکنشي با اينگونه تهديدات تهيه شود .

 شکست، مقدمه پيروزي : آناتولي کارپف قهرمان پيشين شطرنج جهان کتابي با عنوان "از شکست هاي خود درس بگيريد" دارد که در آن بازي هايي را که در آن مغلوب گرديده به همراه دلايل ناکامي درج نموده و پس از آن پيروزي بر همان بازيکن را در سنوات بعدي نشان داده است. بر اين اساس ، يک شطرنج باز مي بايست از شکستهاي خود در بازي نا اميد نشده و از آن درس عبرت بگيرد، شما نيز اينگونه بعداز هر شکست کوچک و بزرگ به دنبال سرزنش اين و آن نباشيد بلکه به دنبال ريشه بروز آن مشکل بگرديد و با حذف آن، موجبات پيروزي خود را فراهم کنيد .

Login Form

Twitter

Twitter

Feed Display

هیچ نشانی اینترنتی ای برای خبرخوان مشخص نشده است.
You are here علم مديريت نهفته در شطرنج