تمرين و استعداد در شطرنج
مهارت هاي شطرنج و چپ دستي يا راست دستي به چه شکل به هم ارتباط پيدا مي کنند؟ آيا دوره زماني حياتي براي يادگيري شطرنج وجود دارد؟ چه مدت طول خواهد کشيد تا به درجه 2200 برسيم؟ پروفسور گوبت و دکتر کمپيتلي دريافته اند که راست دست هاي کمتري در شطرنج بازان وجود دارد. [براي رسيدن به موفقيت در شطرنج] نبايد ديرتر از سن 12 سالگي شطرنج را شروع کرد و ميانگين 11000 ساعت تمرين براي رسيدن به درجه 2200 لازم است
نقش ارتباطي استعداد و تمرين در رسيدن به سطوح بالاي مهارت چيست؟ اين سوال اخيراً توجه مهمي در روانشناسي در حوزه هايي مانند موسيقي، ورزش و بازي ها را به خود جلب کرده است. براي ساليان دراز، پژوهش ما بسياري از ويژگي هاي روانشناسي شطرنج (نظير نقش تصورات ذهني، جزئيات مراحل تصميم گيري بازيکنان شطرنج و پشتيباني ساختار هاي مغزي از دانش شطرنج) را مورد بررسي قرار داده اند. همچنين پرسشي در مورد استعداد و تمرين را در يک بررسي ارائه کرديم که نتايجش اخيراً در نشريات «روانشناسي رشد» و «يادگيري و تفاوت هاي افراد» منتشر شده ست. در اين جا ما به مهم ترين يافته ها اشاره مي کنيم
ما به گروهي از شطرنج بازان آرژانتيني (3 استاد بزرگ، 10 استاد بين المللي، 13 استاد فيده و 39 بازيکن بدون درجه) پرسشنامه اي حاوي سه بخش ارائه کرديم. بخش اول شامل سوالاتي در مورد مسائل مختلف تمرين (به عنوان مثال آيا شما از فايل هاي اطلاعاتي استفاده مي کنيد ؟ آيا شما مربي داريد ؟ و ...) بود. بخش دوم جدولي را دربر داشت که در آن بازيکنان مجبور به گزارش تعداد ساعت هايي که در هر هفته در سال هايي که به شطرنج مي پرداختند (به صورت انفرادي يا گروهي)، بودند. و سرانجام اين که بازيکنان مجبور به تکميل اين اطلاعات به طريقي بودند که ميزان چپ دستي، راست دستي و يا دودست بودن آنها مورد ارزيابي قرار مي گرفت
ما ارتباط عميقي بين تعداد ساعاتي که بازيکنان به شطرنج اختصاص مي دهند و درجه بين الملليشان پيدا کرديم
بازيکنان بدون درجه اظهار داشتند که به طور متوسط 8303 ساعت به شطرنج اختصاص مي دهند
بازيکنان داراي درجه ي بدون عنوان 11715 ساعت
استاد فيده ها 19618 ساعت
استادان بين المللي 27929 ساعت
3 استاد بزرگ اين بخش از پرسشنامه را تکميل نکردند
بايد اشاره کرد که سطح بالايي از تنوع در ميزان تمرين وجود داشت. براي مثال , بگذاريد تعداد ساعات اختصاص داده شده که بازيکنان نياز به رسيدن به درجه 2200 را داشتند در نظر بگيريم. ميانگين در حدود 11000 ساعت بود.اما در حالي که يک بازيکن نياز به تنها 3000 ساعت تمرين براي رسيدن به درجه مذکور داشت، بازيکن ديگر بيش از 23000 ساعت براي رسيدن به همان سطح وقت صرف کرده بود. بعلاوه، چون شطرنج يک بازي ديداري- تجسمي است، بايد انتظار داشت که ساختارهاي مغزي که بطور عمده به فرآيند هاي ديداري – تجسمي اختصاص مي يابند را فعال نمايد. اين ساختار ها گرايش به قرار گرفتن در نيمکره راست مغز را دارند. همچنين بادر نظر گرفتن اين که مغز انسان کليه قسمت هاي بدن را با يک شبکه هدايت مي کند، نيمکره راست مغز، سمت چپ بدن را کنترل مي کند. بنابر اين، بايد انتظار داشته باشيم که در جامعه شطرنج بازان، سهم بيشتري به «چپ دستان» و يا حداقل «دو دست ها» تعلق دارد. در نمونه آماري ما، 9/17% از شطرنج بازان چپ دست و يا دو دست بودند. که اين تعداد در مقايسه با 2/10% اشخاص چپ دست در نمونه کنترل شده از افراد غير شطرنج باز بطور قابل ملاحظه اي بالاتر است. با اين وجود، بين سطح مهارت افراد چپ دست و راست دست اختلاف قابل ملاحظه اي مشاهده نشد